Psy – nasi wierni towarzysze i najlepsi przyjaciele. Kochamy je, rozpieszczamy, trenujemy, karmimy, ale czy ich SŁUCHAMY? – zastanawiają się behawioryści Zofia Zaniewska-Wojtków i Piotr Wojtków. Przedstawiamy fragment ich książki, w której wyjaśniają, jak radzić sobie z najczęstszymi problemami behawioralnymi psów i jak zbudować dobrą relację z psem.
Autor: Piotr Wojtków
Behawiorysta zwierząt i trener w szkole Psiedszkole, współzałożyciel i członek zarządu Stowarzyszenia Behawiorystów i Trenerów COAPE, wykładowca kursu dyplomowego COAPE oraz na stosowanej psychologii zwierząt, startował w zawodach obedience, rally-o, working test, sprawdzianów dla psów tropiących, trener psów asystujących, behawiorysta współpracujący ze schroniskiem w Korabiewicach oraz innymi organizacjami pomagającymi psom, behawiorysta i trener w projekcie John Dog, razem z żoną prowadzi szkołę kształcącą trenerów i behawiorystów Wojtków Szkolenia; www.wojtkowszkolenia.pl.
W poprzednim numerze opisywałem, jak ważny jest wpływ nastroju psa na zachowanie problemowe, oraz wskazywałem różnice między emocjami a nastrojem. W tym tekście na podstawie trzech przykładów opiszę wybrane kierunki terapii w przypadku obniżonego nastroju u naszego ulubieńca.
Tworząc skuteczny i kompletny program terapii, nie powinniśmy pomijać oceny nastroju i działań mających na celu jego poprawę. Im szybciej zaczniemy pracować nad poprawą nastroju psa, tym łatwiej będzie nam zatrzymać jego pogarszanie. Pamiętajmy jednak, że przyczyny obniżonego nastroju mogą być różne…
Jeszcze kilkanaście lub nawet kilkadziesiąt lat temu większość problemów związanych z zachowaniem psów rozwiązywano poprzez tzw. tresurę, czyli naukę wykonywania określonych czynności zgodnie z oczekiwaniami opiekuna. Techniki te w większości opierały się jednak głównie na przymusie i awersji – zwierzę uczy się pewnych zachowań, ponieważ obawia się kary. A na czym polega terapia behawioralna?
Ostatni z cyklu artykułów o zachowaniach agresywnych dotyczyć będzie nietypowego rodzaju agresji – agresji łowieckiej. Zwykle zachowania agresywne wynikają z emocji – strachu, przerażenia, a także frustracji, złości czy wściekłości. Natomiast agresja łowiecka jest specyficzna, ponieważ pies odczuwa w tym przypadku przyjemność eskalującą do ekstazy.
W większości przypadków zachowania agresywne u zwierząt wynikają z poczucia zagrożenia. Zdarzają się też jednak sytuacje, kiedy agresja ma podłoże frustracyjne. Jak sobie radzić z psem przejawiającym takie zachowanie?
Wśród zachowań agresywnych skierowanych na osobniki innego gatunku u psów najczęściej występuje agresja skierowana do ludzi. Można wyróżnić dwa podstawowe jej rodzaje: afektywna – wynikająca z poczucia zagrożenia i nieafektywna – wynikająca z chęci osiągnięcia nagrody. W artykule omówiony zostanie pierwszy rodzaj – agresja afektywna.
Celem sygnałów agonistycznych wysyłanych przez psa jest zatrzymanie lub oddalenie drugiego osobnika tego samego gatunku. Zwierzę dzięki takiemu zachowaniu próbuje uniknąć zagrożenia. Ważne jest, aby behawiorysta pracujący z psem z tego typu zachowaniami brał pod uwagę czynniki, które wzmacniają zachowanie oraz przeżywane przez psa emocje.
Żeby skutecznie pracować z psem nad jego zachowaniem i lękami, należy poznać ich przyczynę, a następnie dokładnie zaplanować pracę ze zwierzęciem. Dopiero konsekwentna realizacja planu, etap po etapie, pozwala nam skutecznie wyeliminować problem, z którym borykają się zarówno pies, jak i jego właściciele.
Aby postawić trafną diagnozę i właściwie sformułować zalecenia terapeutyczne dla psa i jego opiekuna, konieczne jest dokonanie oceny i obserwacji zwierzęcia. Jak wykorzystać model EMRA do oceny zachowań agresywnych na podłożu lękowym w stosunku do obcych osób?