Muzyka w terapii behawioralnej psów

Terapia behawioralna Otwarty dostęp

Choć sam termin „muzykoterapia” jest określeniem współczesnym, to wpływ muzyki na łagodzenie lub pobudzenie stanów emocjonalnych jest znany od czasów starożytnych. Najbardziej znanymi badaniami dokumentującymi związek między słuchaniem muzyki a emocjami człowieka są prace naukowe Alfreda Tomatisa z początku XX wieku. Wykazał on, że utwory muzyczne o wysokiej częstotliwości wpływają na procesy pamięciowe i koncentrację, m.in. poprzez synchronizowanie półkul mózgowych oraz regulacje pracy serca. Do dziś w medycynie wykorzystywana jest muzyka Mozarta, która wspomaga leczenie m.in. stanów depresyjnych oraz zaników lub zaburzeń procesów poznawczych. Bazując na tych doświadczeniach, coraz częściej wplata się muzykoterapię w terapię behawioralną zwierząt. Ale czy reguły muzykoterapii, które sprawdzają się w pracy z ludźmi, przynoszą te same lub choćby zbliżone efekty w terapiach zwierząt?

Zwierzęta, tak samo jak my, ludzie, mają prawo do odczuwania stresu w codziennym funkcjonowaniu. Nadmierne napięcie nerwowe jest sporym dyskomfortem dla organizmu. Pojawiające się wtedy rozdrażnienie może skutkować gwałtownymi reakcjami na bodźce (stres u psów jest najczęstszą przyczyną zgłaszanych problemowych zachowań). Dla przykładu, znalezienie się psa w schronisku jest dla niego olbrzymim stresem. Pies „z marszu” zostaje narażony na różnorodne krótko- i długoterminowe czynniki stresogenne: różnego rodzaju nowości, których do tej pory nie znał, utratę kontroli nad sytuacją, ograniczenia społeczno-przestrzenne, znacznie podwyższony w porównaniu z warunkami neutralnymi poziom hałasu, brak pozytywnych stymulantów itd. Chociaż sama reakcja stresowa jest mechanizmem adaptacyjnym, to przewlekły stres (niepokój) może mieć negatywny wpływ na samopoczucie psa oraz przyczyniać się do rozwoju niepożądanych zachowań, które mogą z kolei utrudniać znalezienie mu domu stałego. Stres spowodowany zamknięciem może również towarzyszyć psom, które są izolowane w boksach, co prawda niebędących pod opieką schronisk, ale np. uczestniczących w szkoleniach dla wojska, ratowników itd.

Eksperymenty badawcze w pigułce

Jak wiadomo, u psów reakcja na stres jest wynikiem wielu czynników i przejawia się w zmianach zarówno behawioralnych, fizjologicznych, jak i immunologicznych. Kluczowym elementem reakcji stresowej u psów jest skoordynowana aktywacja współczulnego układu nerwowego z osią podwzgórze-przysadka-nadnercza (HPA), które „napędzają” adaptacyjne zmiany psychologiczne i behawioralne. Naukowcy sięgają po różne metody monitorowania stresu, próbując oznaczyć poziom hormonów (przede wszystkim kortyzolu w osoczu, ślinie, moczu i kale) z jednoczesną obserwacją zmian w zachowaniu psów. 

Rosnące zainteresowanie tematem wpływu muzyki na dobrostan psów podsumowano w artykule przeglądowym opublikowanym w 2019 r. na łamach czasopisma „Animals”. Autorzy zestawili wyniki 9 raportów naukowych dotyczących omawianego tematu. Przebadano w nich psy reprezentujące różne rasy, różne grupy wiekowe i obydwie płcie. Pochylon...

Ten artykuł jest dostępny tylko dla zarejestrowanych użytkowników.

Jeśli posiadasz już konto, zaloguj się.

Przypisy