492
Zabawa w życiu zwierząt odgrywa istotną rolę – dzięki niej możemy wzbogacić repertuar dnia psa, nawiązać z nim bliższą relację, a także zwiększyć jego kompetencje społeczne. Odpowiednia zabawa bardzo dobrze wpływa także na rozwój psychofizyczny zwierzęcia. Poprzez zabawę możemy nie tylko nauczyć psa wielu rzeczy, ale również zadbać o jego dobrostan.
Zabawą (zool.) nazywamy sekwencję zachowań charakterystycznych dla codziennych aktywności, następujących jednak bez bodźców wywołujących te reakcje, a także zachowania wywołane przez bodźce, ale bez zakończenia zrytualizowanego wzorca zachowania. Tak więc zabawą są zachowania wywołane metasygnałami, mówiącymi o tym, że to wszystko jest „na niby”. Wbrew pozorom umiejętność zabawy to bardzo ważna umiejętność w życiu zarówno psa, jak i człowieka.
POLECAMY
Rola wzmocnień w treningu
Podczas treningu warto wykorzystywać różnorodne typy wzmocnień – socjalne, sytuacyjne, żywieniowe, ruchowe i wiele innych. Najpopularniejsze jest wzmacnianie smakołykami, co bywa jednak zgubne. Źle zastosowane wzmacnianie może skutkować wykonywaniem poleceń przez psa tylko w momencie, kiedy trener ma smakołyk w ręku, czy też frustracją lub szybkim nudzeniem się i brakiem motywacji. Ważny jest także rozkład wzmocnień. Przy rozkładzie ciągłym pies uczy się szybko, ale też szybko zapomina, a ponadto wykonuje polecenie tylko wtedy, kiedy ma z tego korzyść, którą w danej chwili widzi (np. smakołyk w ręku). Najlepszym rozwiązaniem jest zastosowanie rozkładu wzmocnień stosunkowych według zmiennych proporcji (co działa jak hazard – nigdy nie wiesz, kiedy się spodziewać nagrody). I tu właśnie z pomocą przychodzi nam zabawa. Kiedy chcemy zmienić system nagradzania, zwiększyć motywację i pobudzenie psa – nie ma lepszego sposobu, aby wzmocnić zachowanie. Jednakże, aby zabawa rzeczywiście była wzmocnieniem, pies musi ją lubić.
Zabawa a kompetencje społeczne
Nieocenioną rolą zabawy jest budowanie kompetencji społecznych. Dobra zabawa opiera się na emocjach takich jak radość czy ekscytacja, dzięki czemu można łatwo nawiązać kontakt ze zwierzęciem i przełamać lody. W ferworze zabawy można także pogodzić nawet nielubiące się psy.
Zabawa w leczeniu zaburzeń behawioralnych
Są różne rodzaje zabaw: zabawy węchowe, szarpakiem, aportowanie, pogoń – wszystkie są elementem łańcucha łowieckiego. Dzięki zabawie możemy wyeliminować problemy związane z brakiem zabezpieczenia potrzeb, w tym tych związanych z instynktem łowieckim. Zabawa szarpakiem dodatkowo opiera się na rywalizacji, dzięki czemu, dając psu wygrywać, możemy pomóc w budowaniu jego pewności siebie. Po tym, jak pies wygrywa i zabiera szarpak, warto pobiec kawałek za nim, udając, że chcemy go znów odebrać, ale nam się nie udaje. W celu wzmocnienia efektu „wygranej” można bawić się z psem nafaszerowanym jedzeniem piórnikiem, który pies może sobie rozszarpać i w nagrodę zjeść jego smakowity środek. Jest to też dobry sposób na zapoznanie psa z szarpakami i przekonanie go, że to coś bardzo wartościowego. Kolejnym wartościowym elementem takiej zabawy jest nauka rezygnacji i radzenia sobie z frustracją. Tu warto wykorzystać zmienne tempo zabawy. Obowiązkowe jest także wprowadzenie komend: „łap” i „puść”, aby pies wiedział, kiedy może łapać, a kiedy ma przestać. Dzięki temu sam lepiej kontroluje siebie i swoje emocje. Ponadto na zakończenie zabawy należy wprowadzić komendę „koniec”, sygnalizującą finał zabawy. Jest to wyraźny sygnał dla psa, że zabawa już się skończyła i nie ma sensu zaczepianie dalej właściciela.
Jak nauczyć psa zabawy szarpakiem?
Przedstawione etapy obejmują pracę z psem bardzo opornym na zabawę, który nigdy nie chciał się bawić. W większości przypadków można przeskoczyć pierwsze etapy, zawsze jednak należy przestrzegać jednej zasady: wybieramy jedną, wyjątkową zabawkę, która ma być na co dzień poza zasięgiem psa. Będzie ona taką „tajną bronią”, supernagrodą. Także na spacerach zabawka ta powinna być trzymana poza zasięgiem wzroku psa, a w łatwym dostępie dla właściciela.
1. etap: zabawa ze sobą
Bierzemy wybraną zabawkę i bawimy się nią sami, wesoło hasając po domu i podwórku, nie pozwalając psu na zabawę ani nie kierując jej w jego stronę. Ważne, by ignorować psa i bawić się nią samemu z tak dużym entuzjazmem, by pies zainteresował się sytuacją. Przerywamy zabawę po krótkim czasie, nawet gdy pies się nią zainteresuje. Warto też dodać hasło: „Gdzie jest zabawka?” i dopiero po nim zacząć jej szukać, wyciągać z kryjówki i bawić się na całego. Po kilku powtórzeniach (w ciągu kilku dni), kiedy zobaczymy, że pies na samo hasło: „Gdzie jest zabawka?” się pobudza, próbujemy mu ją rzucić, ale mając ją cały czas na lince i nie pozwalając psu jej złapać. Kończymy zabawę, w której pies nie brał udziału, chowając szarpak w niedostępne miejsce, i wracamy do codzienności, nieco ignorując psa. Tworzymy skojarzenie: jest zabawka = jest super. Tego typu sekwencje warto powtarzać kilka razy dziennie, po ok. 2 minuty.
2. etap: zabawa z kimś
Jeśli tylko mamy taką możliwość, wykonujemy cały etap 1 z drugą osobą, wciąż tylko od czasu do czasu puszczając przed psem zabawkę na lince. Kiedy pies będzie już reagował ekscytacją na zabawę ludzi tą zabawką, można go wciągnąć do zabawy.
3. etap: nafaszerowanie zabawki
Podczas pierwszej zabawy z psem warto gdzieś w zabawce ukryć smakołyk, by jeszcze podnieść jej wartość. Najważniejszym punktem jest tu zabawa z psem – bardzo krótka i bardzo intensywna – i przerwanie jej w najlepszym momencie, kiedy pies jest najbardziej podekscytowany. W ten sposób będzie czuł niedosyt i jes...
Pozostałe 70% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów
- 6 wydań czasopisma "Animal Expert"
- Dostęp do wszystkich archiwalnych numerów czasopisma w wersji elektronicznej
- Zniżki na konferencje i szkolenia
- ...i wiele więcej!
