Naturalne źródła substancji o właściwościach przeciwutleniających

Postęp gospodarczy i naukowy doprowadziły do istotnych zmian nawyków żywieniowych oraz stylu życia. Niestety, niewłaściwa zmiana składu diety człowieka jest główną przyczyną rozwoju wielu chorób cywilizacyjnych. Podobne podłoże ma wiele chorób obserwowanych u psów. Wywołuje to konieczność zachowania odpowiednio urozmaiconej diety, bogatej w składniki biologicznie czynne. Do tego styl życia opiekuna, a tym samym zwierzęcia, często prowadzi do stresu oksydacyjnego, odgrywającego istotną rolę w patogenezie wielu chorób.

Stres oksydacyjny

Pojawiło się wiele publikacji omawiających znaczenie wolnych rodników (reactive oxygen species – ROS) w stanie zdrowia i choroby oraz rolę antyoksydantów w profilaktyce schorzeń powstających w wyniku szkodliwego działania tych czynników. Biologiczne procesy utleniania i redukcji przebiegają jako reakcje wolnorodnikowe. Wolne rodniki tlenowe i cząsteczki zawierające aktywny tlen odznaczają się wysoką aktywnością chemiczną w stosunku do otaczających je związków organicznych. Powstają one na drodze różnych reakcji transferu elektronów w komórkach organizmu w procesach oddechowych katalizowanych przez szereg enzymów. Podczas redukcji cząsteczki tlenu O2 jednym elektronem powstaje rodnik ponadtlenkowy (O2-), dwoma elektronami – nadtlenek wodoru (H2O2), a trzema – rodnik hydroksylowy (OH-). Duża akumulacja reaktywnych form tlenu w organizmie – w wyniku zaburzonego metabolizmu komórkowego oraz działania czynników zewnętrznych – może prowadzić do zachwiania równowagi pomiędzy reakcjami wolnorodnikowymi i przeciwutleniającymi, a w dalszej kolejności wywołać uszkodzenia struktur komórkowych. Zjawisko to nazywa się stresem oksydacyjnym.

Rola przeciwutleniaczy

Do chorób związanych z nadmiarem wolnych rodników należą m.in.: 

• miażdżyca, 
• choroby neurodegeneracyjne i autoimmunologiczne, 
• choroby układu pokarmowego i oddechowego, 
• przyspieszone starzenie się, 
• procesy karcynogenne prowadzące do powstania nowotworów. 

Badania naukowe i epidemiologiczne wykazały, że właśnie czynniki żywieniowe odgrywają istotną rolę w zapobieganiu zmianom powodowanym przez działanie reaktywnych form tlenu. Linią obrony przed destrukcyjnym działaniem nadmiaru rodników są przeciwutleniacze, będące cząsteczkami o zdolnościach hamujących utlenianie, jednocześnie chroniącymi organizm przed stresem oksydacyjnym. Pojęcie „przeciwutleniacz” odnosi się do każdej cząsteczki zdolnej do związania rodnika, zanim dojdzie do uszkodzenia komórki. Antyoksydanty mogą być produkowane przez sam organizm (enzymatyczne, endogenne) bądź dostarczane z pożywieniem i/lub suplementami diety (nieenzymatyczne, egzogenne). Główną rolę w obronie organizmu przed rodnikami, a przez to w utrzymaniu homeostazy, odgrywają przeciwutleniacze pochodzenia endogennego, najczęściej e...