Kot domowy, ale czy udomowiony?

Obecnie liczebność kotów na świecie szacuje się na minimum 600 mln – trudno o bardziej wymierne dowody ewolucyjnego sukcesu gatunku. 
Tymczasem, jak zaznaczono we wstępie, zdaniem naukowców kot miał niewielkie szanse, aby przystosować się do życia z ludźmi. Co więcej, przez niektórych współczesnych badaczy nadal nie jest uważany za gatunek w pełni udomowiony…
Jak zatem doszło do tak szeroko zakrojonej ekspansji kotów domowych do naszego świata? Jaką drogę przebył kot, zanim wskoczył człowiekowi na kolana i zamieszkał z nim pod jednym dachem? I wreszcie – jak owa droga wpłynęła na to, jakim zwierzęciem jest kot dziś?
Historia kociego udomowienia zdecydowanie nie jest jedną z tych nudnych ewolucyjnych opowieści o powstaniu gatunku, z którymi można spotkać się w podręcznikach biologii. Wręcz przeciwnie – jest co najmniej tak fascynująca, przewrotna i zagadkowa, jak sam kot. Jej poznanie stanowi niezbędny fundament dla lepszego zrozumienia zachowań, potrzeb i problemów współczesnych kotów domowych.

Skąd wziął się kot?

Dzisiejszy kot domowy (Felis silvestris catus) jest owocem ok. 12 tysięcy lat ewolucji, o czym wiemy dzięki badaniom genetycznym opublikowanym w 2007 r. przez badaczy z Oxfordu (Driscoll i in.).
Badania te nie tylko wskazały czas i miejsce, w których ścieżki, wtedy jeszcze dzikiego kota, skrzyżowały się ze ścieżkami człowieka, ale też ukróciły wszelkie spekulacje na temat możliwych gatunków, od których kot domowy miał się wywodzić. Z pięciu branych do tej pory pod uwagę – kota bagiennego, kota pustynnego, taraja, manula i żbika – zaszczytne miano protoplasty kota domowego przypadło żbikowi (Felis silvestris), a dokładnie jednemu z jego podgatunków – żbikowi nubijskiemu (Felis silvestris lybica), zamieszkującemu północną Afrykę i Bliski Wschód.
To właśnie na Bliskim Wschodzie, a konkretnie w obszarze tzw. Żyznego Półksiężyca (rozciągającego się od dzisiejszego Egiptu po Irak), rozpoczął się powolny i być może trwający do dziś proces udomowienia kota. Dlaczego akurat tam i akurat wtedy?
Kluczowymi czynnikami, które determinują gatunek jako predysponowany do udomowienia, są: łatwość dostosowywania się do now...