Wpływ zaburzeń hormonalnych na problemy behawioralne i terapię zachowania u kotów

Szacuje się, że 1 na 300 kotów jest dotkniętych nadczynnością tarczycy, choć częstość występowania jest niższa u kotów młodych – jedynie 5% kotów ze stwierdzoną nadczynnością tarczycy jest w wieku poniżej ośmiu lat. Średnia wieku kotów, u których występuje to schorzenie, to 13 lat. Dane dotyczące występowania nadczynności tarczycy u kotów pochodzą jednak z literatury opublikowanej przed 2010 r., mogą więc wymagać aktualizacji. Nadczynność tarczycy niemal zawsze wiąże się ze zmianami w zachowaniu zwierzęcia, jest więc bardzo ważną jednostką w praktyce każdego behawiorysty. Drugim  schorzeniem, które również łączy się często ze zmianami w zachowaniu, jest cukrzyca.

I drapieżnik, i ofiara

Na wstępie warto podkreślić ogromne znaczenie prawidłowej oceny stanu zdrowia oraz ścisłej współpracy z lekarzami weterynarii w czasie prowadzenia konsultacji i terapii behawioralnej kotów. Wiele czynników ma wpływ na nadal zbyt częste pomijanie kondycji fizycznej tych zwierząt na początku pracy behawioralnej. Z powodu ciągle krążącego przeświadczenia o „mniejszym odczuwaniu bólu” przez koty, zwierzęta te często cierpią z powodu przewlekłych chorób, wiążących się ze znacznym obniżeniem dobrostanu, które dopiero po pewnym czasie prowadzą do występowania typowych zaburzeń zachowania niepokojących właścicieli. Sytuacja ta jest bezpośrednio związana z zachowaniem kota jako gatunku – koty jako małe drapieżniki odgrywają w ekosystemie podwójną rolę: są polującymi drapieżnikami, ale mogą również stać się ofiarami większych drapieżników. Fakt ten, w połączeniu z ograniczonymi strukturami socjalnymi, prowadzi do charakterystycznego zachowania tego zwierzęcia w przypadku występowania bólu lub choroby. Z jednej strony, jako drapieżnik, kot ma wspaniale funkcjonującą oś podwzgórze-przysadka-nadnercza (oś HPA), dzięki czemu organizm zwierzęcia może szybko wchodzić na wysoki próg pobudzenia poprzez dynamiczny wzrost poziomu kortyzolu, szybką reakcję współczulnego układu nerwowego, znaczny wzrost poziomu glukozy we krwi oraz wyspecjalizowany ośrodkowy układ nerwowy. Oczywiście, cały układ endokrynny jest skrupulatnie dopasowany do powyższego systemu. Dodatkowo tak pobudliwa oś HPA wymaga również sprawnych mechanizmów samoregulacji, dlatego też organizm zdrowego kota dostosowany jest do autoinhibicji pobudzenia, między innymi poprzez mechanizm ujemnego sprzężenia zwrotnego. Organi...