Autor: Natalia Młodnicka

Relacja pomiędzy człowiekiem a psem stanowi jedną z najbardziej skomplikowanych i złożonych więzi międzygatunkowych. W ostatnich latach naukowcy coraz baczniej przyglądają wzajemnym wpływom emocjonalnym oraz behawioralnym pomiędzy tymi dwoma gatunkami. Jednym z kluczowych obszarów badań stało się znaczenie osobowości opiekuna w kontekście dobrostanu psa. Jak nasz poziom neurotyczności, ekstrawersji, sumienności i ugodowości wpływa na poziom stresu u psów?

Stereotypie to z pozoru całkowicie bezcelowe, powtarzające się zachowania. Jeszcze do niedawna traktowane były jako śmieszne i nieszkodliwe, dziś już jednak wiemy, że są one wynikiem poważnych zakłóceń w funkcjonowaniu układu nerwowego, emocjonalnego i środowiskowego. Dlatego coraz częściej skłaniają opiekunów zwierzęcia do zasięgnięcia porady weterynaryjnej i behawioralnej.

Z punktu widzenia psychologii stres to stan obciążenia systemu regulacji psychicznej, który powstaje w sytuacji zagrożenia lub jakiegoś rodzaju utrudnienia. Rozwiązywanie problemów związanych ze stresem jest integralną częścią pracy zarówno behawiorystów, jak i lekarzy weterynarii. Szczególnie groźny jest stres długotrwały, zwany także chronicznym.

Psy niesłyszące – zarówno te, które urodziły się z wadą słuchu, jak i te, które utraciły ten zmysł w trakcie życia – wymagają specyficznych metod pracy oraz dostosowania środowiskowego. Wraz z rosnącą liczbą adopcji psów niepełnosprawnych, wzrasta również potrzeba zgłębiania wiedzy oraz opracowywania sposobów szkoleniowych opartych na najnowszych badaniach naukowych. Tym bardziej że brak słuchu u psa 
nie oznacza, że jego jakość życia musi być niższa niż u psa w pełni sprawnego. 

Środowisko jest tym czynnikiem, który coraz bardziej wpływa na emocje oraz zachowanie psów. Jest to związane z nadmierną ilością silnych bodźców, z którymi zwierzęta muszą sobie radzić. Może to prowadzić bezpośrednio do nadpobudliwości i reaktywności, czyli do tak zwanego psiego ADHD. Objawy te mogą być uciążliwe zarówno dla opiekunów, jak i dla samych zwierząt. Na szczęście istnieją sposoby pracy z psami, które są w stanie poprawić ich komfort życia.

Socjalizacja to proces, w którym szczenięta uczą się prawidłowych interakcji z otoczeniem, innymi zwierzętami, a także z ludźmi. Jest to kluczowy etap w życiu psa, który wpływa na jego przyszłe zachowanie, adaptację do nowych warunków oraz relacje z opiekunem i społeczeństwem. Odpowiedzialność za prawidłowe przeprowadzenie tego procesu spoczywa nie tylko na przyszłym opiekunie psa, ale przede wszystkim na hodowcy, który jest w pełni odpowiedzialny za pierwszy okres życia szczenięcia. 

W przypadku występowania zaburzeń behawioralnych u zwierzęcia należy skrupulatnie przeanalizować wszystkie czynniki, które w jakikolwiek sposób mogą wpływać na zmianę jego zachowania. Jedną z kwestii, która wymaga analizy w takim przypadku, jest stan zdrowia pupila, w tym stan gospodarki hormonalnej. 

Pies jest gatunkiem, który jako pierwszy został udomowiony przez człowieka. Główny wpływ na to miały jego wysokie zdolności komunikacyjne, dzięki którym współpraca z człowiekiem była możliwa w tak dużym stopniu. Ze względu na rozwiniętą komunikację, a także duże potrzeby emocjonalne psów do prawidłowego funkcjonowania gatunek ten potrzebuje o wiele więcej niż zaspokojenie potrzeb podstawowych, takich jak pożywienie czy sen. Negatywne doświadczenia i niezaspokojone potrzeby mogą wyzwolić u psa zaburzenia zachowania oraz wpłynąć na jego osobowość. Szczególnie widoczne jest to wśród psów schroniskowych, których warunki życia dalekie są od ideału.