Frustracja, agresja i zachowania frustracyjne u kotów– część 2

Terapia behawioralna

W pierwszej części artykułu poruszone zostały kluczowe zagadnienia dotyczące mechanizmów biologicznych oraz sposobów powstawania emocji. W drugiej części postaramy się natomiast przedstawić Czytelnikowi zagadnienie frustracji i związanych z tym problemów z punktu widzenia praktyka, by ułatwić w ten sposób zagłębienie się w specyficzny świat.

Zachowania frustracyjne i ich specyfika

Ponieważ kocia psychika jest tworem mocno złożonym, to same zachowania frustracyjne również mogą wywodzić się z bardzo wielu źródeł. Pierwszym z nich, o którym warto wspomnieć, jest szeroko pojęty stres (zarówno fizjologiczny, emocjonalny, jak i środowiskowy), którego utrzymujący się wpływ na organizm może łatwo prowadzić do pojawienia się zachowań o charakterze frustracyjnym. Trzeba przy tym pamiętać o dwóch kwestiach:

  • Mowa tu przede wszystkim o dystresie, czyli tzw. stresie „negatywnym”, wpływającym w sposób destrukcyjny na funkcjonowanie organizmu (w odróżnieniu od eustresu, który działa motywująco i napędzająco).
  • Stres pociąga za sobą konkretne zmiany neurofizjologiczne, do których dochodzi w organizmie: mowa tutaj przede wszystkim o podwyższonym stężeniu uwalnianych do krwi glikokortykosteroidów oraz o zaburzeniach sprzężenia zwrotnego na linii podwzgórze – przysadka – nadnercza (tzw. oś HPA), której prawidłowe funkcjonowanie jest kluczowe dla dobrego samopoczucia i dobrej pracy organizmu jako całości.
     

Dlatego też na zagadnienie stresu nie można patrzeć tylko w kontekście odpowiedzi behawioralnej, ale potrzebne jest podejście holistyczne, uwzględniające m.in. aspekt neurochemiczny i neurobiologiczny.
Frustracja jest emocją, która pojawia się z różnych powodów, jednak za jeden z najczęstszych badacze uznają brak dostępności dóbr, których zwierzę w sposób naturalny oczekuje. Przez „naturalny” rozumiem tu m.in. motywację czysto biologiczną, np. dostęp aktywnego płciowo zwierzęcia do partnera w rozrodzie (pamiętajmy przy tym, że popęd płciowy związany z przedłużaniem gatunku to jeden z najsilniejszych motywatorów w przyrodzie!). Niemożność realizacji tego zachowania powoduje napięcie, które łatwo przeradza się we frustrację, a ta z kolei może eskalować dalej, objawiając się w postaci zachowań agresywnych. Mówi zresztą o tym bardzo lubiane przeze mnie powiedzonko, brzmiące „...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów



Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań czasopisma "Animal Expert"
  • Dostęp do wszystkich archiwalnych numerów czasopisma w wersji elektronicznej
  • Zniżki na konferencje i szkolenia
  • ...i wiele więcej!

Przypisy