Starzenie się jest procesem fizjologicznym, dotykającym każdy żyjący organizm. Nie da się go uniknąć, ale można dołożyć starań, aby zachować organizm w dobrym zdrowiu oraz komforcie psychofizycznym jak najdłużej. W istocie w dużej mierze na „łagodny” sposób starzenia się organizmu psa wpływa wiele czynników, więc aby psia starość była w miarę spokojna, trzeba przygotować się do niej już wcześniej.
Proces starzenia się u psów przebiega bardzo indywidualnie i w sposób dość zróżnicowany w obrębie samego gatunku, bowiem średnia życia u psów, w zależności od ich rozmiaru, znacząco się różni. W związku z tym wiek, w którym możemy zaobserwować pierwsze oznaki starzenia się, będzie diametralnie inny u chihuahua, labrador retrievera i wilczarza irlandzkiego. Każda z wspomnianych ras należy do innej grupy wielkości psów, a co za tym idzie – znacząco różni się ich długość życia. I tak też można przyjąć, iż pięcioletni chihuahua to dorosły pies w sile wieku, labrador retriever wchodzi w okres starzenia się, zaś wilczarz irlandzki będzie już zaawansowanym seniorem, wchodzącym w schyłek swojego życia. Dlatego też każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie, w oparciu o dokładne dane dotyczące konkretnego zwierzęcia.
Zanim pojawią się pierwsze oznaki
Paradoksalnie ujmując sprawę, o starości psiej należy myśleć już na poziomie rozwoju szczenięcia i odpowiednio inwestować w niego, aby utrzymać jego organizm w dobrej kondycji psychofizycznej. W związku z tym należy dołożyć wszelkich starań, aby psi organizm był prawidłowo odżywiony dobrej jakości pożywieniem, bogatym w białko o wysokiej strawności, a także dostarczać w miarę możliwości produkty naturalne, bogate w antyoksydanty, zioła i niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Oprócz wysokiej jakości posiłków należy zwrócić szczególną uwagę na kondycję fizyczną zwierzęcia oraz stan jego zdrowia, a co za tym idzie, na dbanie o aktywność fizyczną dostosowaną do potrzeb konkretnego zwierzęcia – ćwiczenia, sporty czy też podstawowe dłuższe spacery połączone z zabawami. Ważne jest, aby utrzymywać rozwój mięśni oraz ich regularną pracę, zanim dojdzie do procesów wyniszczających. Kolejnym ważnym elementem jest zadbanie o stan zdrowia – profilaktyczne badania (analiza parametrów morfologicznych i biochemicznych, kontrola poziomu hormonów tarczycy, analiza moczu i kału, przeglądowe badanie ultrasonograficzne jamy brzusznej, badanie rentgenowskie pod kątem narządów jamy brzusznej, klatki piersiowej i układu ruchu), ochronę przed chorobami wektorowymi, zapobieganie otyłości.
POLECAMY

która cyklicznie bierze udział w zajęciach brainworku
Ostatnim kluczowym tematem pod kątem procesów starzenia się jest aktywność umysłowa zwierząt, zwrócenie uwagi na pobudzanie myślenia, aktywizowanie mózgu do rozwiązywania nowych zadań, stawianie nowych wyzwań i umożliwienie psu kreatywnego myślenia. W związku z tym warto zwracać opiekunom na to uwagę, gdyż z doświadczeń autora wynika, iż jest to droga niedoceniana przez właścicieli (wielu opiekunów nie przywiązuje wagi do stymulacji myślenia psów, wręcz pojawia się tendencja do wyręczania psa we wszystkim).

Z czym się wiąże starzenie się?
Z definicji medycznej dowiadujemy się, że starzenie to proces fizjologiczny oraz nieodwracalny, dotykający każdego organizmu, przebiegający na poziomie biologicznym, emocjonalnym oraz społecznym. Polega głównie na zużywaniu się narządów i zmniejszonej możliwości regeneracji komórek organizmu. Z biegiem postępowania procesu dochodzi do pogorszenia procesów odbudowywania komórek, a organizm staje się bardziej podatny na choroby z uwagi na mniejsze możliwości regeneracyjne oraz obciążenie współtowarzyszącymi dolegliwościami. Tkanki organizmu są mniej elastyczne, odwodnione, część ulega atrofii. Oprócz zmian dotyczących rozwijających się chorób pojawiają się także zmiany związane z pogorszeniem pracy mózgu oraz układu nerwowego. Dlatego też tak istotne jest zadbanie o utrzymanie młodego organizmu w dobrej kondycji psychofizycznej, gdyż jest szansa, że wspomniane procesy starzenia się będą łagodniej przechodziły później u psa.
W wypadku większości psów średnich, dużych i olbrzymich pierwsze oznaki starzenia się można zaobserwować już w okolicy siódmego roku życia, niemniej jest to granica dosyć ruchoma, zależna od wielu czynników.

Bardzo często w wypadku psów można zauważyć pierwsze oznaki starzenia się ze strony objawów behawioralnych, zanim właściciel zauważy istotne oznaki, które mogą sugerować rozwój chorób. Bowiem wielokrotnie najpierw rozpoczynają się zmiany w zachowaniu się zwierząt, między innymi nagłe pojawienie się problemów behawioralnych, dotychczas niewystępujących, powinno skłonić do zwrócenia baczniejszej uwagi na psa.
Starzenie się – strona somatyczna
Od strony somatycznej możemy spodziewać się występowania schorzeń dotykających kolejnych układów organizmu. W zależności od konkretnego przypadku mogą to być:
- choroby układu moczowo-płciowego (kamice moczowe, rozrost prostaty u samców, nietrzymanie moczu, przewlekła niewydolność nerek),
- choroby układu pokarmowego (problemy z trawieniem, biegunki, wymioty, schorzenia wątroby i trzustki),
- choroby układu krążeniowo-oddechowego (rozwój starczych chorób serca, zwłóknienia płuc, zapadalność tchawicy),
- choroby układu ruchu (choroba zwyrodnieniowa stawów, reumatoidalne zapalenie stawów),
- choroby układu nerwowego (demencja, zaburzenia poznawcze, pogorszenie przewodnictwa nerwowego),
- ryzyko wystąpienia nowotworów.
Starzenie się – strona behawioralna
Ze starzeniem się psa związane są też zmiany od strony behawioralnej – możemy spodziewać się efektów schorzeń układu nerwowego oraz pogarszającej się pracy mózgu, a także zaniku komórek mózgowych. Można zaobserwować między innymi:
- dysfunkcje poznawcze, zespół zaburzeń poznawczych (będący odpowiednikiem dotykającej ludzi choroby Alzheimera),
- wygaszające zachowania (zmniejszenie aktywności, pogorszenie czujności zwierzęcia, mniejsze zainteresowanie zabawą, spacerami itd.),
- intensyfikujące zachowania (zwiększenie progu pobudzenia psa, zwiększona czujność, zachowania kompulsywne, wokalizacje),
- wzmożenie istniejących już lęków, fobii i zaburzeń zachowania,
- zaburzenie fazy snu i czuwania.
Jakie objawy powinny nas skłonić do wizyty u lekarza weterynarii?
Zwykle choroby rozwijają się bardzo powoli, nie dając ewidentnych objawów w początkowych stadiach lub są one doskonale maskowane przez psa. Często jednak jednymi z pierwszych objawów powstającej choroby są zmiany w zachowaniu zwierzęcia lub wzmożenie zaburzeń zachowania dotychczas już pojawiających się. Dlatego też tak istotne jest zwracanie szczególnej uwagi na każdą drobną zmianę w zachowaniu psa, a każde nienaturalne zachowanie występujące u psa, które dotychczas nie występowało, powinno zostać dokładnie rozpatrzone oraz skontrolowane przez lekarza weterynarii. Tylko w taki sposób możemy próbować podejmować nierówną walkę z nieuniknionym procesem starzenia się.
Zachowania/objawy konieczne do kontroli lekarskiej:
- wszystkie objawy somatyczne – wzmożone pragnienie, wzmożone oddawanie moczu, biegunki, wymioty, kaszel, pogorszenie kondycji fizycznej, objawy nerwowe, problemy z p...