Trzecia powieka u kota – czy jest powodem do niepokoju?

Czym jest trzecia powieka u kota?

Trzecia powieka, nazywana również migotką, fałdem półksiężycowatym lub błoną migawkową to struktura występująca nie tylko u kota, ale również u większości kręgowców lądowych i ryb. Co ciekawe, występuje również u człowieka, ale w postaci szczątkowej. Jest to element oka zbudowany z substancji chrzęstnej w kształcie litery T i pokryty błoną śluzową. Błona migawkowa znajduje się w wewnętrznym kąciku oka, między rogówką a powieką dolną i u kotów przyjmuje postać nieprzezroczystą. Często bywa niezauważalna – potrafi wysuwać się jedynie podczas snu, w trakcie stresującej sytuacji lub kiedy oko kota wymaga oczyszczenia i nawilżenia. Można ją zobaczyć, kiedy na przykład kot mruży oczy. Migotka bywa ciągle widoczna u kotów o krótkim pyszczku – kotów brytyjskich i perskich oraz u zwierząt po zabiegu sterylizacji. Co ciekawe, koty nie mają nad nimi również żadnej kontroli – nie mogą nią poruszać. 

Funkcje trzeciej powieki

Trzecia powieka u kota pełni niezwykle ważne funkcje. Przede wszystkim stanowi element ochronny oka - chroni rogówkę, a czasem w przypadku urazu gałki ocznej, wysuwa się niczym tarcza osłaniając oko. Kolejnym zadaniem migotki jest oczyszczanie oczu z pyłu, zanieczyszczeń oraz nawilżanie rogówki.  Jest to możliwe dzięki gruczołowi trzeciej powieki, który znajduje się w jej podstawnej części – produkuje wydzielinę surowiczo-łzową o objętości nawet połowy filmu łzowego. Na jej powierzchni znajdują się również grudki chłonne, które stanowią element układu odpornościowego kota. Z uwagi na to jakie funkcje pełni migotka, jeśli nie budzi żadnych wątpliwości, jej usunięcie jest przeciwwskazane. Nie jest „nadprogramową”, zbędną częścią ciała kota. Usunięcie trzeciej powieki może skutkować rozwojem m.in. suchego zapalenia spojówek i rogówki. Wycięcie migotki wykonywane jest jedynie w przypadku bardzo ciężkich urazów i złośliwych nowotworów.

Przyczyny wysuniętej trzeciej powieki u kota

Błona migawkowa może stać się widoczna w wielu sytuacjach – nagłego wysunięcia się migotki nigdy nie należy lekceważyć, ponieważ może być sygnałem poważnych problemów zdrowotnych. Są to między innymi:

• Problemy stomatologiczne np. kamień nazębny, zapalenie dziąseł
• Choroby oczu – jaskra, zapalenie błony naczyniowej oka, zapalenie spojówek.
• Odwodnienie.
• Brak witamin, niedożywienie.
• Osłabienie organizmu.
• Zaburzenia nerwowe.
• Obecność pasożytów.
• Nadmierne zarobaczenie kota.
• Zespół Hornera.
• Uraz w obrębie gałki ocznej.
• Obecność ciała obcego np. fragmentu roślin, pyłu.
• Tężec.
• Zmiany nowotworowe - chłoniaki, naczyniaki, naczyniakomięsaki, gruczolakoraki.

Choroby trzeciej powieki u kota – kiedy odwiedzić weterynarza?

Jeśli widzimy, że kot nadmiernie łzawi, ma posklejaną sierść w sąsiedztwie oka, a trzecia powieka u naszego pupila jest zaczerwieniona i powiększona – mogą to być objawy zakażenia bakteryjnego, wirusowego lub też reakcji alergicznej. Takiej sytuacji nie można lekceważyć i należy jak najszybciej udać do weterynarza, aby wprowadzić odpowiednie leczenie. Lekarz wykluczy również choroby ogólnoustrojowe, które objawiać się w obrębie oczu naszego pupila. Nie powinno się również leczyć chorób oczu na własną rękę, na przykład przemywać oczu kota naparem z rumianku lub stosować leków przeznaczonych dla ludzi. Może to doprowadzi do nasilenia zakażenia, a nawet śmierci.

Terapia stanów zapalnych trzeciej powieki u kota opiera się na przyjmowaniu antybiotyków, jeśli przyczyną zapalenia są bakterie lub leków przeciwhistaminowych w przypadku reakcji alergicznej. Dodatkowo zastosowanie mają nawilżające krople z kwasem hialuronowym i sztuczne łzy.

Kolejną dolegliwością mogącą dotknąć trzecią powiekę u kota jest tzw. wiśniowe oko. Migotka przyjmuje postać czerwonej kulki i wręcz „wypada” z oczodołu. Dodatkowo wystąpić może świąd, ból oka i pojawienie się gęstej wydzieliny. Najczęściej dotyka kotów birmańskich. Jedną z przyczyn wypadnięcia gruczołu trzeciej powieki jest luźna struktura troczka powięziowego z jednocześnie występującym pobudzeniem grudek chłonnych trzeciej powieki.

Dolegliwość ta może być jedno- lub obustronna. Leczenie „pierwszego rzutu” stanowi manualne odprowadzenie gruczołu na miejsce oraz terapia farmakologiczna lekami przeciwzapalnymi. Niestety dolegliwość ta ma tendencję do nawracania. Jeśli dojdzie do jego ponownego wypadnięcia, należy wykonać drobny zabieg chirurgiczny. Polega on na wytworzeniu kieszonki w trzeciej powiece i odprowadzeniu gruczołu.

Jeśli więc widzimy, że z oczami naszego kota dzieje się coś niepokojącego, należy natychmiast udać się do weterynarza, aby nie dopuścić do pogorszenia się zdrowia naszego pupila.

Bibliografia:

1. Wamiz, Czym jest trzecia powieka u kota?, https://wamiz.pl/kot/porady/8625/czym-jest-trzecia-powieka-u-kota
2. Katarzyna Hołownia-Olszak, Trzecia powieka u kota: objawy i leczenie chorób migotki  https://cowsierscipiszczy.pl/trzecia-powieka-u-kota/
3. ABC Kot, Trzecia powieka u kota – czy to powód do niepokoju? https://abc-kot.pl/trzecia-powieka-u-kota-czy-to-powod-do-niepokoju/
4. Fajny zwierzak, Trzecia powieka u kota – przyczyny, objawy, opis, leczenie, https://fajnyzwierzak.pl/porady/trzecia-powieka-u-kota-przyczyny-objawy-opis-leczenie/
5. AZ Pets, Trzecia powieka u kota, https://azpets.pl/blog/news/trzecia-powieka-u-kota
6. Petportal.pl, Trzecia powieka u kota – czym jest?, https://petportal.pl/trzecia-powieka-u-kota-czym-jest-mm/
7. Portal zdrowia psa i kota, Franek Paśko, Trzecia powieka u psów i kotów, https://portalzdrowiapsaikota.pl/index.php/video/trzecia-powieka-u-psow/
8. Centrum okulistyki weterynaryjnej EKOVET, Czym jest cherry eye i jak to leczyć? https://www.cowe.pl/czym-jest-cherry-eye-i-jak-to-leczyc/
9. Agata Włodarczyk, Wiśniowe oko, czyli wypadnięcie gruczołu trzeciej powieki, https://magwet.pl/uploads/ksiazki/ZE_MW_Okulistyka-cz2_Wisniowe-oko.pdf