Dysplazja stawu biodrowego u psów – przyczyny, objawy, leczenie

Budowa stawu biodrowego

Aby lepiej zrozumieć na czym polega dysplazja, warto poznać budowę i mechanizm działania stawu biodrowego u psa. Staw biodrowy jest jednym z największych stawów, a jego budowę można zasadniczo podzielić na dwie części – panewkę biodrową (zagłębienie w miednicy) oraz głowę kości udowej. Staw ten pokryty jest chrząstkami, które umożliwiają wykonywanie swobodnych ruchów, a z zewnątrz otoczony jest licznymi więzadłami utrzymującymi staw biodrowy w odpowiedniej pozycji.¹
 

Dysplazja stawu biodrowego – czym jest?

Słowo „dysplazja” pochodzi z języka greckiego i dosłownie oznacza „złe ukształtowanie”. Dysplazja stawu biodrowego (CHD, canine hip dysplasia) u psów polega na patologicznym rozwoju struktur stawowych budujących staw. Jest to schorzenie dziedziczne, przekazywane z pokolenia na pokolenie. Poza nieprawidłowo rozwiniętymi częściami kostnymi, występuje niepełne pokrycie głowy kości udowej przez panewkę, rozluźnienie panewki oraz niewłaściwa stabilizacja tkanek miękkich. Z czasem nieleczone schorzenie może prowadzić do deformacji i zwyrodnień w obrębie stawu biodrowego.²

Zdecydowanie częściej dysplazja stawu biodrowego dotyka psy duże – m.in. psy pasterskie, golden retrivery, setery angielskie, owczarki niemieckie. Nierzadko dysplazja dotyka również mniejsze rasy psów – buldogi, mopsy, spaniele, bessety i american staffordshire teriery.³ Występowanie czynników genetycznych nie oznacza jednak, że pies na pewno zachoruje na dysplazję stawu biodrowego. Wpływ mają również czynniki środowiskowe.⁴

Przyczyny występowania dysplazji stawu biodrowego u psów

Do czynników zewnętrznych (środowiskowych) mających wpływ na wystąpienie dysplazji stawu biodrowego u psa zalicza się:

• Zbyt dużą suplementację wapniem, fosforem i witaminą D3.
• Nieprawidłowe żywienie karmą niskiej jakości.
• Wczesna sterylizacja.
• Przebyte urazy.
• Bardzo szybki wzrost w wieku szczenięcym.
• Nadwaga, otyłość⁵
• Nadmierny wysiłek fizyczny we wczesnym wieku⁶⁷

Objawy dysplazji stawu biodrowego u psów

Dysplazja stawu biodrowego u psa może objawiać się w różnoraki sposób. Najczęstszym, „rzucającym się w oczy” objawem jest kulawizna lub chwiejny chód u psa. Może też unikać długich spacerów, mieć problemy ze wstawaniem i niechętnie wchodzić po schodach czy wskakiwać do auta.⁸ Ponadto u pupila można zauważyć również:

• Wygięcie grzbietu.
• Ustawianie kończyn w literę X.
• Potykanie się podczas biegu.
• Obawa przed poruszaniem się po śliskiej podłodze.
• Przyjmowanie pozycji leżącej z wyciągniętymi kończynami do tyłu.
• Problemy z wyskokiem.⁹

Jeśli u twojego psa wystąpi jakikolwiek niepokojący objaw, konieczna jest wizyta u weterynarza, aby jak najszybciej wprowadzić odpowiednie leczenie i nie doprowadzić do rozwoju tej dolegliwości.

Diagnostyka i leczenie dysplazji

Obecnie istnieje wiele skutecznych metod diagnostycznych dysplazji stawu biodrowego u psa, jednak podstawę stanowi wywiad oraz dokładne badanie ortopedyczne. U młodych psów może zostać przeprowadzenie próby Ortolaniego, Barlowa lub Bardensa w celu sprawdzenia ruchomości stawu.¹⁰ W razie podejrzenia dysplazji lekarz zleci wykonanie zdjęcia RTG. Zdjęcie wykonywane jest w trzech projekcjach, aby jak najlepiej zobrazować budowę stawu i jego ewentualne nieprawidłowości.

Wybór metody leczenia dysplazji stawu biodrowego zależny jest od nasilenia schorzenia i towarzyszących mu dolegliwości. W początkowych, niezaawansowanych stadiach lekarz może zalecić odpowiednie żywienie i suplementację, stosowanie leków przeciwzapalnych, przeciwbólowych oraz rehabilitację. Profesjonalna rehabilitacja ma na celu skorygowanie postawy i polepszenie sprawności ruchowej. Dobre rezultaty przynoszą ćwiczenia na bieżni wodnej oraz takie metody jak laseroterapia, magnetoterapia, sonoterapia oraz fala uderzeniowa.¹¹ W niektórych zaawansowanych przypadkach jedynym skutecznym rozwiązaniem będzie operacja stawu biodrowego u psa.

Profilaktyka dysplazji stawu biodrowego

Jak w przypadku każdej choroby – lepiej jest zapobiegać niż leczyć. O odpowiednią profilaktykę dysplazji stawu biodrowego warto zadbać już od pierwszych tygodnia życia psa. Kupując psa z rodowodem warto sprawdzić czy u jego rodziców nie występowała dysplazja, a pupila dokładnie zbadać, aby nie doprowadzić do rozwoju dysplazji. Jeśli istnieje ryzyko jej wystąpienia, warto w okresie dorastania stopniowo zwiększać ruch, aby nie dopuścić do nadmiernego rozluźnienia więzadeł i torebki stawowej. Niezwykle istotne jest również dbanie o prawidłową dietę i ewentualną suplementację – warto wybrać karmę rekomendowaną przez lekarza weterynarii, która będzie dopasowana do potrzeb naszego pupila.

Bibliografia:

1. Sawaszkiewicz A., Animal Center, Dysplazja stawów biodrowych – częsty problem szczeniaków, ale nie tylko,  https://animal-center.pl/dysplazja-stawow-biodrowych-czesty-problem-szczeniakow-ale-nie-tylko/
2. KRZEMIŃSKA, P., GOGULSKI, M., ALEKSIEWICZ, R., & ŚWITOŃSKI, M. (2018). Markery genetyczne dysplazji stawu biodrowego psów. Med. Weter, 74(2), 83-87.,  http://www.medycynawet.edu.pl/images/stories/pdf/pdf2018/022018/2018026069.pdf
3. Keko.pl, Dysplazja u psa – co to jest, dieta, leczenie, https://www.keko.pl/pl/blog/dysplazja-u-psa-co-to-jest-dieta-leczenie-1558435731.html
4. Hau Ever, Dysplazja stawów u psów – przyczyny, objawy i leczenie,  https://hauever.pl/dysplazja-u-psow/
5. Mucha P., Klinika Weterynaryjna Szmaragdowa, Dysplazja stawów biodrowych,   https://klinikaszmaragdowa.pl/2018/04/11/dysplazja-stawow-biodrowych/
6. Grzyb E., Animal Center, Dysplazja stawu biodrowego u psa,  https://animal-center.pl/dysplazja-stawu-biodrowego-u-psa/